سؤال 1712. لطفاً نظر مبارک خود
را دربارۀ نحوۀ رؤيت هلال بفرماييد؟
راه‌های
اثبات اوّل ماه، در احکام روزه در رسالۀ توضیح المسائل آمده است.
سؤال 1713. آيا اتّحاد افق در رؤيت هلال شرط است يا خير؟
اتّحاد افق شرط است و در ايران هر کجا ديده
شود، کفايت مي‌کند.
سؤال 1714. استهلال در اوّل هر ماه واجب كفائى است يا احتياط واجب
است؟
استهلال در اوّل ماه يک امر مستحب است.
سؤال 1715. اگر طبق گفتۀ عدّهاى حدس بزنيم كه فردا عيد فطر است،
آيا مىتوانيم روزه بگيريم يا بايد روزۀ خود را افطار کنيم؟
حدس حجّت نيست و بايد روزه بگيريد.
سؤال 1716. در صورتي كه عيد فطر مشكوك باشد و معلوم نيست ماه مبارك
29 روز مي‌باشد يا 30 روز، حكم حاكم هم دير مي‌رسد، وظيفۀ ما چيست؟
بايد روزه بگيرید.
سؤال 1717. اگر
انسان از پيش‌گويي منجّمين اطمينان حاصل کند که فردا اوّل ماه است، آيا مي‌تواند
به اين اطمينان عمل نمايد؟
نمي‌تواند.
سؤال 1718.
امروزه که ديگر وسايل فوق پيشرفتۀ نجوم با دقّت فوق‌العاده زياد وجود دارند، آيا
باز هم لازم است استهلال با چشم غير مسلّح انجام شود؟
وسائل نجومي حجّت نيست و دليل آن هم اينكه در
چندین سال تجربه شده است تقويم‌ها متّفقاً چيزي گفته‌اند و خلاف آن عيناً اثبات شده
است.
سؤال 1719. اگر يکي از رصدخانه‌هاي بزرگ و معتبر خارجي اعلام کنند
که در ايران، شب اوّل ماه است، ولي در آنجا با چشم غيرمسلّح ماه دیده نمی‌شود، آيا
مي‌توان به آن اعتماد کرد؟
نمي‌توان به آن اعتماد کرد.
سؤال 1720. آيا رؤيت هلال ماه
با استفاده از دستگاه‌هاي مجهّز، مثلاً دوربين CCD و ديگر وسايل که با توجّه به انعكاس نور و
بازخوانى اطّلاعات آن توسّط رايانه، رؤيت ماه را اثبات مي‌کند، براى اثبات اوّل
ماه كفايت مىكند؟
کفايت نمي‌کند
و بايد با چشم متعارف باشد.
سؤال 1721. آیا اینکه می‌گویند هیچ وقت دو ماه قمری پشت سر هم 29 روز
نمی‌شود، صحیح است و آیا ملاکي برای تعیین اوّل ماه می‌شود؟ مثلاً اگر ماه شعبان
29 روز بود، آیا می‌شود گفت ماه رمضان حتماً باید 30 روز باشد؟
گاهي
چندين ماهِ 29 روز پشت سر هم و گاهي چندين ماهِ 30 روز پشت سر هم داریم و گاهي
مختلف است و اين‌گونه چيزها در ثبوت ماه حجّت نيست.
سؤال 1722. اگر مرجع تقليد شخصي
در ايران باشد و خود او در کشور ديگري مثل عراق زندگي کند و مرجع تقليد او اوّل
ماه را در محلّ سکونتش اعلام نمايد:
الف) آيا مقلّد مي‌تواند به نظر
مرجع تقليد خود عمل کند يا بايد منتظر باشد تا در منطقۀ خودش رؤيت هلال اعلام
شود؟
بايد در
منطقۀ خودش رؤيت هلال شود.
ب) آيا شخص مي‌تواند طبق نظر
مرجعي که هم‌افق با اوست و در شهر محلّ زندگي مقلّد زندگي مي‌کند، عمل نمايد؟
مي‌تواند.
سؤال 1723. شخصي که استهلال
کرده، آيا لازم است حتماً آن را به اطّلاع حاکم شرع برساند؟ اگر بداند رؤيت براي
حاکم‌شرع امکان‌پذير نيست، وظيفۀ او چيست؟
اگر گفتۀ
او تأثير داشته باشد و امکان وصول داشته باشد، بايد بگويد، ولي قول او براي ديگران
حجّت نيست.
سؤال 1724. اگر ماه در کشورها و شهرهاي شرقي ديده شود، آيا
خودبه‌خود اوّل ماه در کشورها و شهرهاي غربي ثابت مي‌شود؟
ثابت نمي‌شود.
سؤال 1725. شخصى كه از راه
اعلام نظر مراجع و حاکم شرع به رؤيت هلال و اوّل ماه اطمينان پيدا نمىكند، چه
تكليفى دارد؟
وسواسي
است و نبايد اعتنا کند، ولي اگر مسافرت کرد و افطار کرد، اشکال ندارد.
سؤال 1726. فاصلۀ زماني افق دو
شهر حدّاکثر تا چه اندازه بايد باشد تا آن دو شهر را هم‌افق بخوانند؟
تقريباً
يک ساعت؛ و در ايران هرکجا ماه ديده شود، براي شهرهاي ديگر کفايت مي‌کند.
سؤال 1727. آيا رؤيت هلال ماه
در بلاد و شهرهاي دور دست براي شهرهاي ما کفايت مي‌کند؟
در ايران
کفايت مي‌کند و در خارج، اگر با ايران هم‌افق باشد، کفايت مي‌کند.
سؤال 1728. اگر در يک شهر از
ايران مثل اصفهان اعلام کنند که ماه رؤيت شده است، آيا کسي که مثلاً در بوشهر است
با توجّه به اينکه اختلاف افق بين اين دو شهر وجود دارد، آيا ساکنان بوشهر مي‌توانند
به آن اعتماد کنند يا بايد منتظر اعلام در محلّ خود باشند؟
در ايران
هر کجا ماه ديده شد، براي شهرهاي ديگر کفايت مي‌کند.
سؤال 1729. در بعضی موارد، افراد ساکن در دو شهر از يک کشور که بیش از هزار کیلومتر نيز
با هم فاصله دارند، اوّل ماهشان بنابر اعلام حکومت آن کشور یک روز است، ولي دو شهر
مرزي از دو کشور متفاوت که فاصلۀ آن‌ها کمتر از صد کیلومتر است، در دو روز مختلف،
ماه قمری را آغاز می‌کنند. آیا چنین امری صحیح است؟ اگر امکان دارد، در مورد علّت
آن توضیح فرمائید.
مناط اتّفاق افق است، نه راه دور يا نزديک.
سؤال 1730. تشکيل جلسه براي رؤيت هلال توسّط جمعي از مؤمنين براي
تعيين تکليف مردم کافي است يا حتماً بايد مجتهد آن را ثابت کند و اعلام نمايد؟
بايد از طرف مجتهد جامع‌الشّرايط باشد.
سؤال 1731. اگر روز بعد از عيد فطر براي کسي ثابت شود که ديروز عيد
نبوده و يقين پيدا كند، آيا لازم است قضاى روزۀ روز سىام ماه رمضان را به‌‌جا
آورد؟ آيا کفّاره‌اي دارد يا خير؟
بايد فقط قضا کند.
سؤال 1732. آيا ممکن است اعلام عيد فطر تحت تأثير بحث‌هاي اتّحاد
بين شيعه و سنّي قرار گيرد؟ مثلاً امروز عيد نباشد، ولي چون اکثر اهل سنّت به عيد
بودن آن معتقدند، آن روز را براي شيعيان هم عيد اعلام کنند؟ يا بر عکس عيد باشد،
ولي چون اکثريّت اهل‌سنّت معتقدند فردا عيد است، شيعيان هم فردا را عيد اعلام
نمايند؟
آنچه نوشته‌اید، ملاک تعیین اوّل ماه نيست.
سؤال 1733. اگر کسي هلال ماه شوّال را قبل از غروب کامل آفتاب رؤيت
نمايد، آيا مي‌تواند روزۀ خود را افطار کند؟
نمي‌تواند.
سؤال 1734. يکي از خويشان که به او اعتماد زيادي هم داريم، با تلفن
به ما اطّلاع مي‌دهد که فردا عيد است. آيا مي‌توان به گفتۀ او اعتماد کرد و فردا
را عيد قرار داد؟
کفايت نمي‌کند.
سؤال 1735. شب سي‌ام ماه رمضان،
شخصي برايش اثبات مي‌شود که فردا عيد فطر است و روزۀ خود را مي‌خورد، امّا در
ميان روز متوجّه مي‌شود که امروز عيد نبوده و او اشتباه کرده است. حال وظيفۀ او
راجع به قضا و کفّارۀ آن روزه چيست؟
فقط قضا
دارد.
سؤال 1736. اگر شخصي در رؤيت
هلال اوّل ماه، به خلاف حکم يا اعلام ولي فقيه، يقين حاصل کرد، وظيفۀ او چيست؟
اگر جدّا
و نه از روي توهّم و تخيّل، يقين حاصل کند، بايد طبق يقين خود عمل نمايد.
سؤال 1737. اگر مقلّدي، خود ماه
را رؤيت کند، ولي مرجع تقليدش فردا را آخر ماه رمضان بداند، تکليف او براي گرفتن
روزه يا افطار آن روز چيست؟
اگر يقين
داشته باشد، به يقين خود عمل کند، ولي بايد بدانيم که در اين گونه موارد، تخيّل‌ها،
توهّم‌ها، وسوسه‌ها زياد کار مي‌کند؛ مثلاً خيلي بعيد است در شهر فقط يک نفر ماه
را ببيند و لا غير، و اين شخص مسافرت کند، بهتر است.